Dikwijls de vraag naar een kleinere maag
Steeds meer mensen met overgewicht kiezen voor een ‘gastric bypass’ of ‘gastric sleeve’ om hun gewichtsprobleem aan te pakken. Deze bariatrische ingrepen worden in de volksmond ook wel een maagverkleining genoemd. Na een maagoperatie raak je sneller verzadigd tijdens de maaltijd en eet je daardoor minder. Het kiezen voor zo’n ingreep, wordt vaak gezien als kiezen voor de makkelijke weg. In plaats meer te bewegen en minder te eten, prefereer je een maagverkleining. Maar is dit besluit wel zo eenvoudig te noemen?
Via een kijkoperatie wordt een deel van de maag verwijderd, waardoor er een mouwvormige (sleeve) restmaag overblijft. Bij de gastric bypass wordt de maag opgedeeld in een mini- maag en een restmaag. De mini-maag wordt aangesloten op de dunne darm, waardoor een deel van het spijsverteringskanaal wordt omgeleid (bypass). Dit zorgt voor een inkorting van de dunne darm.
“Voor een blijvende leefstijlverandering is inzet, motivatie en doorzettingsvermogen nodig.”
Hulpmiddel
Allereerst vindt er een uitgebreide screening plaats. Komt de persoon in aanmerking? Is het noodzakelijk? En heeft de operatie kans van slagen? Hoewel de ingreep klinkt als een snelle en makkelijke oplossing, is dat het zeker niet volgens verpleegkundig specialist van MC Groep, Manon Schouten. “De ingreep moet worden gezien als een hulpmiddel, die bij een goede toepassing heel mooi resultaat kan geven. Voor een blijvende leefstijlverandering is inzet, motivatie en doorzettingsvermogen nodig.” Ook worden eerdere dieetpogingen uitvoerig besproken. Als iemand na de operatie niet zijn eetpatroon en leefstijl aanpast, bestaat er een grote kans het gewicht terugkomt.
Ritme en regelmaat
Een verandering in leefstijl is essentieel om blijvend gewicht te verliezen. Er moet een diepgegronde motivatie aanwezig zijn om gezond te willen zijn en te blijven. “Het moet een leefwijze zijn die past binnen jouw leven. Hoe dit er precies uitziet is voor iedereen anders in te vullen. Het is altijd belangrijk om ritme en regelmaat in je voeding en beweging te krijgen. Ook kan emotie-eten het afvallen bijvoorbeeld in de weg zitten. De nieuwe situatie moet zodanig eigen gemaakt worden, dat het gedachteloos opgevolgd kan worden en makkelijk vol te houden is.”
Maagverkleining
Niet iedereen met overgewicht komt in aanmerking voor een bariatrische ingreep. Je mag bijvoorbeeld niet jonger dan 18 en niet ouder dan 65 jaar zijn. Daarnaast moet je beschikken over een BMI van boven de 40 óf boven de 35 met gerelateerde ziekten als diabetes, hypertensie, artrose of slaapapneu. Gewichtsafname geeft veel gezondheidsvoordelen zoals: het verlagen van het risico op diabetes, hoge bloeddruk, slaapapneu en een hoog cholesterol. Mensen die al voor een bariatrische ingreep kampen met een ziekte verwant aan obesitas, kunnen rekenen op een flinke gezondheidsverbetering.
“Wennen aan de nieuwe ‘jij’ heeft tijd nodig”
Risico’s
Toch zijn er aan de ingreep ook risico’s verbonden. “Veel en snel afvallen kan leiden tot een overschot aan vel. Voorafgaand aan de keuze tot bariatrie is het belangrijk om hier bij stil te staan. Er is namelijk geen garantie dat een huidcorrectie wordt vergoed door de zorgverzekeraar.
Ook is er kans op vitaminetekort. In de meeste gevallen kan dit door regelmatig bloedonderzoek en dagelijks gebruik van vitaminetabletten worden opgevangen.”
Voorbereiding
Naast de lichamelijke voorbereiding is een mentale voorbereiding ook van belang. Wennen aan de nieuwe jij heeft tijd nodig, zowel voor jezelf als voor de omgeving. “Wat ik veel terugzie in de spreekkamer is dat het lichaam sneller verandert, dan het hoofd het kan bijhouden.” Net als bij mensen met anorexia, kunnen mensen met een obesitas een vertekend beeld van de werkelijkheid hebben. Het werkelijke gewicht komt dan niet overeen met wat zij in de spiegel zien. Het is daarom belangrijk om voor, tijdens maar ook zeker na de operatie begeleiding van professionals te ontvangen.
Goede zaak
Wereldwijd hebben één op de drie volwassenen last van overgewicht. Mensen met overgewicht lopen een verhoogd risico op ernstige ziekten. De levensverwachting met obesitas kan daardoor aanzienlijk lager zijn. Deze welvaartsziekte legt daarmee een zware druk op de zorgsector. Bariatrische ingrepen zouden deze druk op de gezondheidszorg kunnen verlagen. Verschillende onderzoeken tonen namelijk aan dat de kans op het ontwikkelen van obesitas gerelateerde ziekten verkleint na een maagoperatie. Dit zorgt voor een daling in specialistische zorg en medicatie gebruik. Hiermee ligt een enorm potentieel aan uiteindelijke kostenbesparing in de zorg.
Foto: Manon Schouten, specialistisch verpleegkundige van MC Groep met Loes Koiter, vrijwilliger bij Nederland Over Gewicht. Zij heeft zelf de bariatrische operatie ondergaan in september 2016.